Songfestivalincident vanuit systemisch perspectief

De gebeurtenissen rond het songfestival brengen de gemoederen behoorlijk in beweging. Ik zag er een mooie casus in voor de vakgroep merkopstellers en met deze blog daag ik ze uit te reageren op enkele vragen die ik voorleg, hoe de merkopstelling ons kan helpen aan antwoorden.

Op het moment van schrijven dit blog is overigens (nog) niet bekend wat de echte reden is van het incident dat tijdens het songfestival heeft plaatsgevonden rond de persoon Joost Klein en een productiemedewerker van de Songfestival organisatie. Wat we wel weten is dat Joost Klein voor Nederland zou optreden, in de halve finale enorm hoge ogen scoorde en dus een giga kanshebber zou zijn geweest op de overwinning, en dat het lied dat hij ten gehore bracht een ode is aan zowel Europa als zijn overleden ouders. In het lied haalt hij op een warme manier verschillende landen aan. Maar het mocht niet zo zijn, het lot besliste anders, Joost werd gediskwalificeerd en Nederland werd uit het toernooi gezet.

Er werd flink gespeculeerd over wat er gebeurd was, of de diskwalificatie gegrond was… de Nederlandse omroeporganisatie gaf al snel aan dat ze de maatregel niet proportioneel vonden. Ook Nikkie de Jager die als jurylid de punten namens Nederland zou uitdelen ten overstaan van 2 miljard kijkers, trok zich uit protest terug. Een interessante vraag vanuit het perspectief van de merkopstellers is: wat zou deze diskwalificatie van Nederland, waarbij de verbondenheid van Europa als rode draad doorvlochten was in haar optreden, kunnen betekenen?

Stel je zou een Merkopstelling doen na dit hele gebeuren en je legt deze vraag in een opstelling voor, hoe zou je het systemische veld inrichten, welke elementen zou je willen plaatsen en welke vragen zou je formuleren? Ik doe zelf een schot voor de boeg. De elementen die ik zelf in het veld zou willen zien voor de eerste drie vragen zijn:

1. De directeur van de EBU
2. Het merk Eurovisie songfestival
3. Het merk Europa
4. De artiest Joost Klein
5. De Nederlandse officials bij de afvaardiging
6. Het Zweedse OM.

Ik zou de EBU allereerst vragen: Denk je dat de diskwalificatie van Joost bijdraagt aan de gezondheid van het merk Euro Songfestival? Mijn tweede vraag lijkt op de eerste. Denk je dat de diskwalificatie van Joost bijdraagt aan de coherentie van het merk Europa? Mijn derde vraag is: Denk je dat de diskwalificatie gaat bijdragen van de continuïteit van het huidige bestuur van de EBU? En ten vierde ben ik ook wel benieuwd naar de toekomstige carrière van Joost Klein, in hoeverre zijn (non)optreden in het Eurosongfestival impact heeft op zijn populariteit in Nederland en Europa. Om die vraag te beantwoorden zijn er aanvullende elementen nodig in het systemisch veld: zoals zijn volgers op Insta, Evenementorganisaties, aantal downloads. Welke vraag zou jij nog toevoegen voor deze vier?

Vermoedelijk zullen veel mensen de antwoorden op bovenstaande vragen al zonder opstelling menen te kunnen geven. Maar dat blijft natuurlijk speculeren. Het mooie van een Merkopstelling is dat je echt de diepte ingaat. Je kruipt in de ziel van het merk en de samenhangende elementen en dan zouden er zomaar inzichten kunnen ontstaan die nieuwe aspecten aan het licht brengen waardoor je tot andere oordelen zou kunnen komen. Ook als straks blijkt dat die cameravrouw gelijk heeft en dat ze afschuwelijk is beledigd door Joost, zal dat impact hebben. Dat is iets dat nu nog boven het maaiveld hangt. Het andere uiterste trouwens ook: als blijkt dat alles een spreekwoordelijke storm in een glas water is, en Joost gelijk heeft en dat het hele incident werkelijk niet zoveel voorstelt en dat de diskwalificatie achteraf betreurd moet worden.

De vraag is natuurlijk of wij als gemeenschap de echte antwoorden gaan krijgen, dus dat de waarheid aan het licht komt. Dat zou best nog weleens een tijdje kunnen duren. Maar met de kwaliteit van journalistiek die wij gewend zijn verwacht ik dat daar diepliggende stenen boven water gaan komen. Of die ook met opstellingen gaan werken? Verbaas je niet als het antwoord ‘ja’ is, al zullen ze dat niet snel naar buiten brengen. Een opstelling gaat voor hen zeker richtingen uitwijzen die het onderzoek kan helpen.

Tot slot is het interessant om vanuit de puristen, de fundamenteel principiële opstellers, te kijken naar deze kwestie en ons afvragen hoe die ernaar kijken. De fundamentalisten zullen waarschijnlijk de strakke regels van de grondlegger in acht nemen:

Bert Hellinger zou kunnen benadrukken dat er onderliggende, vaak verborgen dynamieken zijn die de relaties tussen landen beïnvloeden. Deze dynamieken kunnen teruggaan tot historische gebeurtenissen, trauma’s, en onverwerkte conflicten die nog steeds van invloed zijn op hoe landen met elkaar omgaan. In dit geval kan het incident tussen de Nederlandse artiest en de cameravrouw onbewust resoneren met deze diepere dynamieken en emoties.

Hellinger zou kunnen wijzen op het belang van een evenwichtige uitwisseling binnen systemen. Als een land of individu zich niet respectvol of eerlijk behandeld voelt binnen het systeem, kan dit leiden tot verstoringen en disbalans. In dit geval zou hij kunnen stellen dat de reactie van Nederland op de diskwalificatie kan worden gezien als een uiting van een verstoring in de balans van geven en nemen binnen het Europese systeem.

Hellinger benadrukt vaak het belang van ordening en erkenning van alle elementen binnen een systeem. Dit houdt in dat elk land en individu binnen Europa zijn eigen plek en waarde heeft, ongeacht politieke of historische verschillen. Als er sprake is van uitsluiting, onrechtvaardigheid of niet-erkende dynamieken, kan dit de verbondenheid van het systeem verzwakken. In deze context zou hij kunnen benadrukken dat het belangrijk is om de gevoelens en standpunten van alle betrokkenen te erkennen en te integreren om de verbondenheid van Europa te versterken.

Vanuit een systemisch perspectief zou Hellinger dus kijken naar de diepere onderliggende dynamieken en relaties die de verbondenheid van het merk Europa beïnvloeden, en zou hij streven naar het herstellen van balans, erkenning en respect binnen het systeem.

Ik zou het waarderen als je een reactie plaatst en aangeeft welke vragen bij jou prikkelen, welke (aanvullende) elementen nodig zijn voor een toetsing, of misschien heb je een hele andere kijk op deze kwestie. Laat het weten.

Disclaimer: Een systemische benadering biedt waardevolle inzichten in de dynamiek tussen landen en systemen, maar het blijft belangrijk om voorzichtig te zijn bij het trekken van definitieve conclusies. Het is altijd goed om rekening te houden met de complexiteit, beperkte informatie en contextuele variabelen die van invloed zijn op het systeem.