Beschrijving FysiekeMerkopstelling

Systemische voorwaarde

Het begeleiden van een Merkopstelling begint met het formuleren van een overwogen merkbeslissing en het bepalen van de merkelementen die belangrijk zijn om de effecten van de merkbeslissing goed te kunnen zien. Voorwaarde voor een Merkopstelling is daarbij dat zowel de Opdrachtgever (Merkvrager) als de Merkopsteller het gevoel heeft dat de mogelijke merkverandering gaat bijdragen aan het versterken van het merk, maar dat er kennelijk toch iets is wat de Merkvraagsteller tegenhoudt om de merkbeslissing te nemen. De Merkopstelling maakt duidelijk of de aarzeling voortkomt uit de onbewust verwerkte informatie door de Merkvraagsteller of uit het feit dat het systeem graag alles wel houden zoals het nu is.

Systemische voorbereiding

De kern van de inhoudelijke voorbereiding is het bepalen van de vier tot zes kernelementen uit de huidige merksituatie, waarbij beiden moet afgaan op hun gevoel: in welke mate resoneer je op een genoemd merkelement c.q. zie je dat het de ander raakt (fysieke validiteit). In het algemeen behoren daar de kenmerkende basispolariteiten van een merk bij: de tegenstellingen die een merk overbrugt, zoals bij Apple functionaliteit en artisticiteit. Een mogelijke vraag aan de Merkvrager is hierbij iets als “Wat is de vraag waarop jouw merk het antwoord is?”.

Vervolgens ontwikkelt de Merkopsteller een psycho-logisch systeem met een afzonderlijk letter voor elk van deze merkelementen, zoals D = Daar-om.nl (merknaam), B = online marketing Bureau (huidige pay-off daar-om.nl), G = Gele bankje (symbool voor klantgericht werkwijze), S = daar-So.nl (merknaam van ander bedrijf met dezelfde eigenaren), C = suCcesvol online (huidige pay-off daar-so.nl); en als interventies M = online Marketing (mogelijke nieuwe pay-off daar-om.nl), T = siTe ontwikkeling (mogelijke nieuwe pay-off daar-so.nl). Er wordt daarbij gekozen voor niet direct-herkenbare letters i om de representanten de mogelijkheid te bieden zuiver een letter te kunnen vertegenwoordigen, zonder dat ze associaties krijgen cq. (onbewust) op zoek gaan over de betekenis van hun letter.

In principe is elk merkelement daarbij enkelvoud, omdat het enkelvoudig wordt gerepresenteerd. Dus in de beschrijving in het verslag past dit dan beter. Bij de terugkoppeling naar de Merkvraagsteller heeft de Merkopsteller drie basisopties om de op te stellen (letters voor de) merkelementen weer te geven:

  1. Alfabetische volgorde, waarbij de keuze van de volgorde bij het opstellen aan de Merkvraagsteller is
  2. Op volgorde van anciënniteit; dus op basis van een logisch historisch perspectief
  3. Op volgorde van relevantie; dus op basis van de mate waarin ze bijdragen aan de uniekheid van het merk.

Systemische ruimte

Bij het begeleiden van de Merkopstelling gaat het erom een rustige en veilige sfeer te creëren waarin representanten alle tijd voelen om hun gevoelens en wensen te ervaren en liefdevol verwoorden. Kern van de methodiek is dat de representanten de moed hebben om duidelijk maar respectvol aan te geven met wie ze wel of niet op een “onbewoond eiland zouden willen zitten”. Daartoe moeten ze loyaal worden aan de mores van de Merkopstelling, en de waarden en normen van het ‘gewone’ dagelijkse leven (even) achter zich laten, waarin je in het algemeen niet aangeeft of je iemand meer of minder sympathiek vindt. Kern is dat de Merkopsteller de ruimte zo kiest en inricht dat een veilige en rustige sfeer ontstaat waarin open en  bondig gezegd wordt wat wordt gevoeld. Daarbij zorgt deze dat alle aanwezigen hun telefoon uit hebben staan. De ruimte moet voldoende groot zijn om de gemiddeld zeven representanten op ruime afstand van elkaar te kunnen plaatsen. In het algemeen moet de deze ruimte tenminste tien meter breed en tien meter lang zijn. De setting moet daarnaast ook passen bij de persoon van de Merkopsteller en de Opdrachtgever.

Systemische inleiding

Bij de ontvangst van de aanwezigen en in de inleiding op de Merkopstelling gaat het erom het gedrag te vertonen als Merkopsteller dat je ook wilt oproepen in de Merkopstelling. Dit betekent dat je als Merkopsteller zowel oog hebt voor je eigen emoties als voor die van anderen vanaf het eerste moment van de ontmoeting. Een merkopstelling begint daarom met het (h)erkennen van de eigen stemming in een één-minuut- stilte. Vervolgens laat je met tussenpauzen van crica 30 seconden de Merkvrager element voor element de representanten uitkiezen en de plakletters geven voor hun voor- en acherzijde (zodat ze goed herkenbaar zijn op de video). Tot slot van deze fase vraag je de Merkvrager om de representanten in alle rust een plek te geven in de ruimte. Hoe langzamer het tempo, hoe beter de inleving; dus des te sneller het goed gaat. Essentieel is dat dit in stilte gebeurd, want praten staat haaks op voelen. Zie bijvoorbeeld Inleiding Wim Jurg.

Systemisch waarnemen

Als de representanten in de ruimte zijn geplaatst door de Merkvrager, laat je als Merkopsteller de ontwikkeling van de situatie goed op je inwerken na de plaatsing van elke representant. Systemisch waarnemen is het direct kunnen (h)erkennen van de wensen en gevoelens van de (representanten van) de merkelementen en daar meteen zorgvuldige en respectvolle aandacht voor maken. Daarbij zie je de gebeurtenissen zowel causaal als synchroon logisch; niet alleen zijn alle situaties een ‘vanzelfsprekende’ oorzaak-gevolg-indicatie van het achterliggende merksysteem zoals de uitspraken van de representanten, maar ook benader je elk ’toevallig’ incident als tekenend voor het merksysteem zoals een verstoring van buiten. Zodra er indicaties zijn van heftige emoties bij (een van) de representanten, dan vraag als Merkopsteller aan de Merkvrager om verder even te wachten met het plaatsen van de volgende representant. 

Systemisch bevragen

Het gaat er bij het bevragen van de ervaringen van de representanten om een veilige sfeer te creëren waarin ze al hun gevoelens en wensen kunnen en willen uiten en verwoorden. Dus stel dat je als Merkopsteller ziet en/of voelt dat Christel helemaal in haar element is in de opstelling, dan laat je als Merkopsteller merken dat je de gevoelens van Christel (h)erkent door iets te vragen als “Jij hebt het goed naar je zin hier?”. ‘Waarom-vragen’ zijn daarbij niet aan de orde, omdat je als Merkopsteller geen sfeer wilt creëren waarin representanten hun emoties moeten gaan verantwoorden. Om het brein van de Merkvrager optimaal te laten associëren op de uitspraken van de representanten ‘vertaal je als Merkopsteller deze uitspraken van  de representanten naar de betekenis ervan. Dus stel dat Margriet de T van het digitale Trainingsplatform vertegenwoordigt. Dan vraag je aan representant Margriet iets als “Hoe is het hier voor jou, Margriet?”. Als Margriet dan aangeeft dat ze erg blij is met M (= Merk), dan zeg je als Merkopsteller richting de Merkvrager iets als “T is erg blij met M”. Deze werkwijze heeft een dubbele functie: het is een check op de interpretatie van uitspraken van de representant en het vergemakkelijkt de interpretatie door de Merkvrager van uitspraken van representanten.

Systemische benadering van huidige merksituatie

De kern van de weergave van de huidige situatie is dat de werkelijkheid onder ogen wordt gezien en gevoeld zoals die is door de Merkvrager. De Merkopsteller maakt in deze fase duidelijk aan de representanten (en daarmee impliciet aan de Merkvrager) dat deze hun gevoelens waarneemt, maar vraagt pas na het inbrengen van de interventies door op hun eventuele wensen. Een Merkopstelling vraagt vooreerst om het diep doorvoelen van de huidige situatie. Pas als de huidige situatie echt is (h)erkend en gewaardeerd, is het systeem rijp om te veranderen. Dit wordt wel de veranderingsparadox genoemd: je moet eerst ten volle ervaren wat er nu is, voordat je echt open kunt staan voor alternatieven. Het is een paradox omdat het tegen ons denken, voelen en willen ingaat.

Systemische benadering van merkinterventie

Het doel van de Merkopstelling is verhelderen voor de Merkvraagsteller of een merkbeslissing wel of niet moet worden genomen. De Merkopsteller vraagt pas na het inbrengen van de interventies door op de wensen van de representanten, zodat de energie in de opstelling ook werkelijk gaat naar de vraag van de Merkvraagsteller: “Wat is er nodig om te zorgen dat deze merkbeslissing het merk versterkt?”. De kernkunst en -kunde van de Merkopsteller is de timing: de huidige configuratie moet klaar zijn voor de verandering, dat wil zeggen dat eventuele (te) grote spanningen in het systeem zijn (h)erkend en aangegaan met behoud van energie. De kernvraag aan de representanten is hier iets als “Wat is er nu anders voor je?”.

Eerste kleine stap in ‘goede’ richting

Het doel van de Merkopstelling is dus verhelderen van een eerste stap voor een goede merkontwikkeling door de Merkvrager. Daartoe heeft de Merkopsteller vier opties tijdens de opstelling:

  1. Verandering van de positie van een representant (herpositioneren)
  2. Verhelderen van (inconsistenties in) het verwoorden van emoties en fysieke uitingen ervan (bewustwording)
  3. Aandacht vragen van andere representanten voor de emoties van een representant (proceswerk)
  4. Nieuwe representant inbrengen, die ondersteunend of verhelderend werkt (emergentie).

De Merkopsteller vraagt daarbij altijd de expliciete toestemming van de Merkvrager, voordat deze eventueel een van de vier opties uitvoert. De uitvoering blijkt namelijk meer betekenisvol voor de Merkvrager als deze achter een dergelijke optie staat. Het effect van een optie is direct af te lezen aan veranderingen bij de representanten en de Merkvrager zoals meer ontspanning, opener gezichten, lagere ademhaling en meer contact met (andere) respresentanten.

Systemische positionering Merkvraagsteller

Tot slot laat de Merkopsteller de Merkvraagsteller de plaats innemen van een van de representanten om het systeem echt van binnenuit te ervaren. Daarbij kiest deze voor de representant van het merkelement die een perspectiefwisseling bij de Merkvraagsteller het meest kan bevorderen. Een optie die dus alleen mogelijk is bij de fysieke variant van de Merkopstelling.

Systemische uitzondering

Op elke regel is er een uitzondering. De belangrijkste uitzondering bij de Merkopstelling betreft het omgaan met een heftig conflict in de huidige merksituatie dat meestal direct zichtbaar is doordat twee representanten frontaal tegenover elkaar staan. Het is uitermate belangrijk voor de veilige sfeer dat de Merkopsteller dit conflict op de juiste wijze aangaat, voordat de interventie in het systeem wordt geplaatst. De Merkopsteller benadert daarbij dit conflict als een weerspiegeling van een essentieel verschil in perspectief op het grotere geheel en niet als een persoonlijke tegenstelling tussen de representanten. Aangezien een merk zich kenmerkt als de overbrugging van polariteiten, zoals functionaliteit en artisticiteit bij Apple, gaat het daarbij om het respecteren van de beide polen van het merk en van de spanning daartussen. Als de eerste twee algemene stappen (bewustwording en proceswerk) niet voldoende zijn om het conflict om te zetten in een verschillend perspectief op de huidige situatie, heeft de Merkopsteller de volgende twee (tijdelijke) opties :

  1. De representanten een of meer stappen naar elkaar toe bewegen of naar elkaar toedraaien (herpositioneren)
  2. Representant van merkelement inbrengen dat verbindend en begripvol werkt zoals een traumatische gebeurtenis (support).

Belangrijk is wel dat de Merkopsteller daarbij de spanning behoudt, zodat de energie in het merksysteem kan blijven stromen.

Nabespreking

Na afloop van de merkopstelling vindt er onder leiding van de Merkopsteller een nabespreking plaats, waarbij de representanten zien en horen voor welk merkelement ze stonden. Als ze dit horen, komt er vaak nog nieuwe affective en cognitieve informatie vrij; zowel bij de representanten als bij de getuigen. Kern is dat je als Merkopsteller zorgt dat de representanten en getuigen zich in deze nabespreking beperken tot het delen van de bewustwording  van nog niet gedeelde gevoelens. Daarom is het aan te raden om een vraag te stellen als “Nu je weet waar jij c.q. de representanten voor stonden, word je je dan nog bewust van nog niet gedeelde emoties?”.

Psychodynamische valkuil

De valkuil bij het verwoorden van de wensen van (onervaren) representanten is dat ze “iedereen willen zien” en geen verschil kunnen of willen maken tussen degenen die meer en minder voor hen van betekenis zijn. De focus van de  representanten is dan volledig naar binnen gericht en de ‘buitenwereld’ heeft alle aandacht verloren. De Merkopsteller vraagt dan door vanuit de inconsistenties met eerdere uitspraken en gedragingen van deze cirkel-wens en focussen op de verschillen in ervaren relaties met de andere representanten. Dit is ook de reden dat de Merkopsteller uitermate voorzichtig is met de vrije beweging van de representanten, waarbij ze in slow motion zelf de positie kunnen opzoeken waar ze graag willen staan. Het continu waarderen van moedige, open, bondige uitspraken van representanten door de Merkopsteller is daarom essentieel voor het succes van de methodiek.

Merkopsteller worden?

Wees slim, vraag Wim:

06 107 44 198  / wim.jurg@merkopstelling.nl

Check merkbeslissing of wordt Merkopsteller

Over Merkopstellingarrow right icon

Merkopstellersarrow right icon

Opleidingarrow right icon

Literatuurarrow right icon

Blogarrow right icon

Inleiding Merkopstellingarrow right icon